Những bức họa kiến trúc Phố “Xanh” tại Hà Nội

Có sự thay đổi mạnh mẽ trong phong cách khi Phái vẽ phố Hà Nội vào những năm 1980. Thay cho gam mầu nâu và xám, họa sỹ sử dụng màu xanh da trời để thể hiện sự thay đổi trong trải nghiệm và tình cảm đối với thành phố của mình.

Ví dụ như, trong bức Phố Hàng Bè (1984), đường phố thật tươi vui và nhộn nhịp. Những căn nhà-cửa hàng hiện lên trên nền trời xanh trong, vỉa hè “tràn nắng” được vẽ với màu vàng. Một vài căn nhà-phố có mái cũng màu xanh. Cửa chính, cửa sổ và biển hiệu đầy màu sắc, đỏ, cam và xanh lơ. Cây cột điện ở góc phố cũng có mầu lơ nhạt, và không còn đứng đơn độc như trong các bức tranh phố thời chiến của Phái. Giờ đây, vây quanh cây cột điện là rất nhiều người đi lại trên phố, mặc quần áo nhiều màu và đội nón trắng, tay xách túi mua hàng.

Trong bức Phố Chợ Gạo (1986), Hà Nội được miêu tả với các hoạt động thương mại trên đường phố (xem hình 2 ở trên). Bức tranh được vẽ đúng vào năm đầu tiên của thời Đổi Mới, 1986.

Cuộc sống đường phố của Hà Nội dường như đã trở lại trong tranh Phái sau vài thập niên chiến tranh. Họa sỹ không chỉ miêu tả những hình khối vật chất của các căn nhà-cửa hàng cổ, mà còn thể hiện một cuộc sống thường nhật sinh động. Phố xá tấp nập các hoạt động mua bán, những người bán hàng ngồi tràn xuống lòng đường, bên những giỏ hàng xếp đầy hàng hóa đang bận rộn chào mời khách mua hàng. Những hoạt động và giao tiếp xã hội này được đặt trong khung cảnh phố xá với những đầu hồi, mái hiên và bạt che được vẽ với các gam mầu xanh lơ và lam sẫm. Phố Phái của những năm 1980 gợi lên một cảm giác lạc quan. Trong bức Phố Hàng Giầy về đêm (1982) những căn nhà-cửa hàng cổ được vẽ dưới bầu trời sáng trăng có màu lam. Những cánh cửa sổ và cửa ra vào được vẽ màu vàng, thể hiện ánh sáng và những sinh hoạt về đêm trong những căn nhà cổ. Trong bức tranh này, vẻ ảm đạm của phố xá trong thời chiến đã được thay thế bằng một khung cảnh tưng bừng hơn, nhờ vầng trăng bán nguyệt, bầu trời trong và ánh đèn từ các ô cửa sổ. Dù đường phố vẫn vắng lặng, nhưng có cảm giác không khí dường như sinh động hơn so với thời kỳ nâu và xám. Những đường phố xanh của thập niên 1980 thể hiện một niềm lạc quan bắt nguồn từ những đổi thay trong xã hội và những thành công của họa sỹ trong một thành phố cởi mở hơn.